پرسش و پاسخ

– تعریف پیوند قرنیه چیست ؟

پیوند قرنیه عملی است که طی آن تمام یا قسمتی از قرنیه گیرنده با قرنیه دهنده جایگزین می‌شود. این عمل به‌صورت تمام ضخامت یا لایه‌ای انجام می‌شود.

– چه پیوندی موفق محسوب میشود ؟

پیوندی موفق تلقی می‌شود که پس از عمل شفاف بوده و اجازه دهد تصویری واضح بر روی شبکیه تشکیل شود که لازمه این امر کم بودن آستیگماتیسم و عیب انکساری است، در حدی که با عینک قابل اصلاح و تحمل‌پذير باشد.

– آیا پیوند قرنیه انواع مختلف دارد ؟

بله. پیوند قرنیه می تواند به صورت تمام ضخامت یا لایه‌ای باشد. پیوند قرنیه به‌صورت تمام ضخامت را پیوند نفوذی و یا پیوند کامل   Penetrating Keratoplasty می‌نامند. زیرا تمام ضخامت قرنیه گیرنده با تمام لایه‌های قرنیه دهنده جایگزین‌ می‌شود . پیوند قرنیه لایه‌ای را Lamellar Keratoplasty می‌نامند که طی آن یک یا چند لایه از قرنیه گیرنده با قرنیه دهنده جایگزین می‌شود. برحسب اینکه لایه‌های قدامی یا خلفی جایگزین شوند، پيوند لايه‌اي قرنيه به دو نوع پیوند لایه‌ای قدامی و یا لایه‌ای خلفی تقسیم ‌می‌شود .

– چرا پیوند لایه ای انجام میشود ؟

تا چند سال اخیر تنها روش متداول پیوند قرنیه روش پیوند تمام ضخامت بود و تمامی بیماری‌های قرنیه با این روش مورد درمان قرارمی‌گرفت، در حالیکه بسیاری از بیماری‌های قرنیه تنها بخشی از ضخامت قرنیه را درگیر می‌کنند و جهت درمان آن‌ها تعویض یک یا چند لایه قرنیه کافی بوده و نیازي به جایگزین کردن تمام ضخامت قرنیه با بافت دهنده نيست. به همین دلیل است که در چندسال اخیر با بهبود تکنیک عمل و وسایل مورد استفاده، جراحی‌های پیوند قرنیه که در آنها تنها لایه مبتلا با قسمتی از قرنيه طبيعي جایگزین می‌شود، به طور انتخابی  (Selective) برای بیماری‌هایی استفاده مي‌شود که فقط بخشی از ضخامت قرنیه را درگیر می‌کنند.

– آیا پیوند لایه ای مزیتی بر پیوند تمام ضخامت دارد ؟

بله. از آنجاییکه شایعترین علت شکست پیوند قرنیه، دفع پیوند از نوع اندوتلیال می‌باشد. در صورتیکه بتوان اندوتلیوم قرنیه بیمار را حفظ کرد می‌توان موفقیت بالایی در پیوند قرنیه به‌ویژه در بیماری قوزقرنیه انتظار داشت که در آن مبتلایان جوان بوده و نیازمند پیوندی هستند که به مدت طولانی شفاف باقی بماند. جراحی قرنيه لايه‌اي که در آن اندوتلیوم قرنیه گیرنده حفظ می‌شود، منجر به حذف واکنش رد پیوند از نوع اندوتلیالی شده و از این رو بقای پیوند را افزایش می‌دهد. مزیت دیگر آن عدم ورود به داخل چشم می‌باشد که احتمال خون‌ریزی حین عمل و یا عفونت پس از عمل را کاهش می‌دهد. در پاره‌ای از موارد که ضخامت باقی‌مانده از قرنیه گیرنده قابل توجه باشد (بیش از 30 میکرون) مقاومت قرنیه در برابرضربه نیز بیشتر از نوع نفوذی خواهد بود .

– آیا پیوند لایه ای قدامی خود انواع مختلف دارد ؟

بله. پیوند لایه ای قدامی ( ALK = Anterior Lamellar Keratoplasty  ) بسته به عمق جداسازی لایه استرومای قرنیه میتواند به دو دسته کلی تقسیم شود: وقتی در انتهای جداسازی باز هم لایه هایی از استروما چسبیده به غشای دسمه باقی بماند به آن ، نوع پره دسمه ( pre-Descemet  ) میگویند ولی وقتی لایه استروما بصورت کامل برداشته شود و تنها لایه دسمه باقی بماند ، پیوند لایه ای قدامی عمیق ( DALK = Deep Anterior Lamellar Keratoplasty  ) یا به طور کلی تر روش های دسمه نامیده میشوند.

 

– پیوند لایه ای سطحی چیست ؟

بر حسب این‌که بیماری، استرومای سطحی یا عمقی را درگیر کرده باشد، پیوند لایه‌ای قدامی به دو روش سطحی و عمقی قابل انجام است. در صورتی‌که ضایعه کمتر از 50 درصد ضخامت قرنیه را درگیر کرده باشد، پیوند لایه‌ای سطحی انجام می‌شود که خود به سه روش برش توسط میکروکراتوم (ALTK) ، برش به وسيله ليزر فمتوسکند (FALK) و برش به روش دستی (Manual LK)  قابل انجام است. در کراتوپلاستی لایه‌ای قدامی مرسوم (Manual LK) ابتدا یک برش مدور توسط ترفاین در ضخامت50 درصد ضخامت قرنیه ایجاد می‌شود و سپس استرومای قدامی توسط تیغه تیز(کرسنت) برداشته می‌شود. تلاش بر این است که کل ضایعه برداشته شده و یک سطح بینایی صاف و یکدست ایجاد شود. بافت دهنده باقطر 25/0 تا 5/0 میلی‌متر بزرگتر ولی با ضخامت برابر با قرنیه برداشته شده و توسط نخ نایلون ده صفر به محل دوخته می‌شود . 

– پیوند لایه ای قدامی به چه روشهایی انجام میشود ؟ (نامگذاری روشها)

پیوند لایه ای قدامی ( ALK ) به چند روش قابل انجام است:

1-  روش دستی ( Manual ) : در این روش به صورت دستی ، قرنیه گیرنده با استفاده از چاقوی مخصوصی (  Crescent ) به صورت لایه به لایه تا عمق مدنظر برداشته میشود

2-  روش ALTK ( Automated Lamellar Therapeutic Keratoplasty ) : در این روش از میکروکراتومهای اتوماتیک جهت برداشتن عمق دلخواه از قرنیه دهنده و گیرنده استفاده میشود. میکروکراتومها که ابتدا برای عمل لیزیک طراحی شده بودند، با تغییراتی جهت بریدن لایه قدامی قرنیه دهنده و گیرنده استفاده شدند. مزیت این روش در سرعت انجام آن و نیز بدست آوردن یک سطح نسبتا صاف و شفاف است. میکروکراتومهای موجود از عمق 130 تا 450 میکرون برش میدهند.

3- روش ملس ( Melles ) : در این روش که توسط دکتر Melles توضیح داده شد، از محل برش ناحیه لیمبوس قرنیه با استفاده از dissector خاصی لایه قدامی و خلفی قرنیه از هم جدا میشوند و سپس با تزریق ژل ویسکوالاستیک بین این دو لایه، از هم فاصله میگیرند. سپس به کمک ترفاین لایه قدامی به عمق حدود 85 تا 90 درصد از ضخامت قرنیه برداشته شده و با قرنیه دهنده جایگزین می شود.

4- روش Anwar Big Bubble : در این روش با تزریق هوا در لایه های عمقی قرنیه گیرنده، باعث جداشدن استروما از لایه دسمه و اندوتلیوم میشویم و سپس با استفاده از یک قیچی که نوک آن تیز نباشد، لایه استروما بدون صدمه به غشای دسمه بریده و برداشته میشود. سپس لایه قدامی برداشته شده با قرنیه دهنده که لایه دسمه و اندوتلیوم آن برداشته شده، جایگزین می شود.

– پیوند نفوذی تمام ضخامت چگونه انجام می شود ؟

در این روش به کمک یک وسیله دستی (ترفاین) يک برش مدور در تمام ضخامت قرنیه ایجاد شده به طوری‌که هر5 لایه قرنیه به طور کامل برداشته می‌شود. قطر پیوند معمولا حدود 8-5/7 میلی‌متر است. سپس یک بافت دهنده تمام ضخامت که معمولا 0.25 تا 0.5  میلی‌متر بزرگتر از قرنیه برداشته شده است، جایگزین می‌شود و به وسیله نخ نایلون ده صفر به قرنیه گیرنده بخیه می‌شود .

– در چه مواردی پیوند لایه ای خلفی انجام می شود ؟

یکی از علل انجام پیوند قرنیه، ادم استرومای قرنیه ناشی از اختلال عملکرد سلول‌های اندوتلیال می‌باشد که یا به‌علت بیماری های ارثی(مثل بیماری دیستروفی اندوتلیالی فوکس) و یا به دلیل آسیب‌های ناشی از اعمال جراحی داخل چشمی به‌ویژه جراحی آب مروارید می‌باشد. مورد اخیر شایعترین علت انجام پیوند قرنیه در کشورهای اروپایی و امریکاست. در صورتی که بیماری محدود به لایه اندوتلیوم بوده و استرومای قرنیه به جز تورم و ادم مشکل دیگری نداشته باشد، نیاز به تعویض کل ضخامت قرنیه گیرنده نمی‌باشد. در این موارد کافی است که اندوتلیوم بیمار با یک لایه از قرنیه دهنده که حاوی اندوتليوم طبیعی است، جایگزین شود. عمل جراحی مذکور را دزک(DSAEK)  یا دمک (DMEK) می‌نامند .

– پیوند دزک چیست و چگونه انجام میشود ؟

دراین روش ابتدا غشا دسمه و اندوتلیوم همراه آن از قسمت خلفی قرنیه گیرنده جداشده و سپس یک لایه از بخش خلفی قرنیه دهنده به ضخامت تقریبی 100 میکرون که حاوی اندوتلیوم سالم، غشا دسمه و بخشی از استرومای خلفی می‌باشد به داخل چشم گیرنده منتقل شده و به کمک هوا در قسمت خلفی قرنیه گیرنده ثابت می‌شود. لازم به ذکر است که در این روش برخلاف پیوند تمام ضخامت و پیوند لایه‌ای قدامی، از بخیه به‌منظور ثابت کردن قرنیه دهنده در محل معمولاً استفاده نمی‌شود.

– پیوند دزک چه مزایایی دارد ؟

در این روش برخلاف پیوند تمام ضخامت و پیوند لایه‌ای قدامی، از بخیه به‌منظور ثابت کردن قرنیه دهنده در محل استفاده نمی‌شود. به همین علت بازیابی بینایی در این روش سریعتر و آستیگماتیسم و عیب انکساری ایجادشده بسیار کمتر از روش پيوند کامل است. به علت آن‌که بیماران مبتلا غالبا مسن هستند انجام جراحی پیوند نفوذی توام با اختلالات سطحی چشم شامل تاخیر در ترمیم لایه‌ای اپی‌تلیوم است که در ضمن منجر به کاهش استحکام چشم در برابر ضربات مي‌شود. از مزایای عمده این روش عدم دستکاری لایه‌های سطحی قرنیه، حفظ استحکام چشم در برابر ضربات نفوذی و کاهش میزان آستیگماتیسم و عیب انکساری است. به همین دلیل در این دسته از بیماری‌های قرنیه روش ارجح تکنیک DSAEK می‌باشد .

– پیوند دمک ( DMEK ) چیست ؟

پیوند دمک (Descemet’s membrane endothelial keratoplasty ) خیلی شبیه دزک انجام میشود با این تفاوت که بافت قرنیه دهنده بر خلاف دزک فاقد بافت استروما میباشد و تنها سلولهای اندوتلیال به همراه لایه دسمه به صورت خالص پیوند زده میشوند. این روش به قصد نتایج بینایی بهتر و بهبود سریعتر دید انجام میشود ولی احتمال جابجایی لنتیکول پیوند شده ، عدم موفقیت عمل و نیاز به عمل مجدد در این روش بیشتر است.

• 

• 

– عارضه جابجایی لنتیکول در عملهای دزک و دمک چیست ؟

روز اول بعد از عمل دزک یا دمک بعد از باز کردن پانسمان چشمی، جراح، قرنیه را از جهت درست قرار گرفتن لنتیکول پیوند شده و مرکز بودن آن و نیز چسبیدن مناسب آن به قسمت خلفی استروما بررسی میکند. در کمتر از 5 درصد موارد ممکن است لنتیکول از محل خود جابجا شده باشد که در اینصورت لازم است با یک عمل سرپایی و با بیحسی موضعی ، لنتیکول مجدداً به محل اصلی خود برگردانده شود. این عمل معمولا خیلی سریع و در کمتر از 15 دقیقه قابل انجام است.

• 

• 

– آیا احتمال دارد لنتیکول پیوند شده در عمل دزک به استرومای قرنیه گیرنده نچسبد ؟

بله. در معاینه روز اول بعد از عمل، ممکن است لنتیکول دهنده به قسمت خلفی استرومای گیرنده بخوبی نچسبیده باشد ولی مرکزیت آن حفظ شده باشد میتوان به صورت سرپایی با تزریق مجدد هوا به داخل اتاق قدامی و در پشت لنتیکول، مجدداً آنرا به استروما چسباند. در موارد محدودی که علیرغم تزریق متعدد هوا ، لنتیکول به استروما نچسبد و قرنیه شفافیت خود را بدست نیاورد ممکن است لازم شود عمل دزک تکرار شود و یا در موارد کمی پیوند نفوذی تمام ضخامت انجام شود.

– چه مدت بعد از پیوند تمام ضخامت قرنیه دید ثابت میشود؟

کراتومتری و عیب انکساری بیماران حدود یک تا دو ماه پس از کشیدن تمام بخیه های پیوند تقریباً ثابت میشود . در بزرگسالان و در پیوند تمام ضخامت (نافذ) قرنیه به طور متوسط حدود 12 ماه بعد از عمل، تمام بخیه ها کشیده میشوند ولي در مبتلايان به بيماري کراتوکونوس تا سالها پس از عمل، عيب انکساري (آستيگماتيسم) ممکن است تغيير کند.

– آیا امکان عمل همزمان آب مروارید و پیوند لایه ای خلفی وجود دارد؟

بله. قبل از پیدایش اندوتلیال کراتوپلاستی، بین جراحان قرنیه اختلاف نظر وجود داشت که آیا در بیماری که آب مروارید و ورم همزمان قرنیه دارد بهتر است عمل همزمان پیوند قرنیه و جراحی آب مروارید انجام شود یا اینکه در دو مرحله عمل شوند. چون در مواقع عمل همزمان باید کراتومتری بعد از عمل تخمین زده میشد که در کمتر از 50 درصد موارد در فاصله 3 دیوپتر از امتروپی قرار داشت و اغلب نتایج غیر دقیق بود. از طرف دیگر اگر قرار بود در 2 مرحله عمل انجام شود باید بیش از یک سال صبر میکردیم تا تمام بخیه ها کشیده شود و کراتومتری بیمار ثابت شود. با پیدایش اندوتلیال کراتوپلاستی بسیاری از این مشکلات برطرف گردید. چون این روش تاثیر خیلی اندکی بر کراتومتری بعد از عمل دارد و نگران نتایج غیر قابل پیش بینی عیب انکساری بعد از عمل نیستیم. تنها تغییر لازم در عمل همزمان آب مروارید و اندوتلیال کراتوپلاستی این است که چون این روش روی قدرت قرنیه تاثیر کمی می گذارد و به میزان 0.75 الی 1.5 دیوپتر دوربینی ایجاد مي‌شود، در محاسبه قدرت لنز داخل چشمی لازم است عيب انکساري نهايي را روی  0.75 – تا 1.5- تنظیم کنیم.

– عوارض پیوند قرنیه چه مواردی هستند؟

عوارض پیوند قرنیه به 2 دسته عوارض حین عمل و عوارض پس از عمل تقسیم میشوند.این دو مورد در دو سوال بعدی توضیح داده میشوند.

– عوارض حین عمل پیوند قرنیه چه هستند؟

– مرکز قرار نگرفتن قرنیه پیوندی

– صدمه به عدسی طبیعی چشم گيرنده
– صدمه به بافت پیوندی
– خونریزی یا تورم لایه مشیمیه
– چسبیدن عنبیه به محل برش



– عوارض پس از عمل پیوند قرنیه چه هستند؟

– نشت از محل بخیه ها و برش
– آب سیاه
– عفونت داخل چشمی (اندوفتالمیت)
– پس زدن زودرس پیوند (لایه اندوتلیوم)
– پس زدن دیررس پیوند
– عدم ترميم لایه سطحی قرنیه (اپی تلیوم)
– ايجاد آستيگماتيسم بالا (غيرقابل تحمل)

– عفونت میکروبی پیوند
– بازگشت بیماری زمینه ای در پیوند مثلاً عود بيماري ديستروفي گرانولر يا حتي کراتوکونوس

ولي رويهم رفته سه عارضه مهم و شايع عمل پيوند قرنيه به طور کلي عبارتند از:

الف- کاهش مقاومت قرنيه گيرنده به استثناي مواردي که عمل دزک يا دمک انجام مي‌شود.

ب- پيدايش واکنشهاي دفع پيوند که حتي در پيوندهاي لايه‌اي هم اتفاق مي‌افتد.

ج- پيدايش آستيگماتيسم و عيب انکساري غيرقابل تحمل

– علايم پس زدن پيوند چه هستند؟

– کاهش ديد

– درد

– قرمزي ملتحمه

– ترس از نور (فوتوفوبيا)

– پيدايش عروق خوني روي پيوند

– انواع رد پيوند قرنيه چه هستند؟

– انواع مختلف رد پيوند وجود دارد.

1- نوع اپي‌تليالي حدود 3 درصد موارد را تشکيل مي‌دهد.

2- نوع ساب‌اپي‌تليال کم‌ترين شيوع را دارد و حدود 1 درصد موارد را شامل مي‌شود.

3- نوع استرومال تقريباً ده درصد موارد رد پيوند مي‌باشد.

4- شايع‌ترين فرم رد پيوند قرنيه، نوع اندوتليالي است که بيش از 55 درصد موارد مي‌باشد. نوع ترکيبي (ميکس) هم شامل 30 درصد موارد رد پيوند مي‌شود.

• 

• 

• 

• 

-آیا واکنش های دفع پیوند قرنیه در انواع لایه ای هم اتفاق می افتد؟

بله. واکنش های دفع پیوند قرنیه در هر دو نوع پیوند لایه ای قدامی و خلفی هم رخ می دهد. در عمده موارد، نمای دفع پیوند قرنیه در پیوند لایه ای خلفی و پیوند تمام ضخامت نفوذی مشابه هم بوده، به شکل تجمع و رسوب سلولهای التهابی در پشت قرنیه تظاهر می یابد. از آنجاییکه واکنش های قدامی دفع پیوند با خطر نفوذ عروق نابجا به داخل پیوند همراه است و از طرفی به خاطر اینکه دست کم گرفته می شوند، چه بسا ممکن است از واکنش های خلفی دفع پیوند خطرناک تر باشند.

– در صورت وجود علايم رد پيوند، چه تشخيص‌هاي ديگري مي‌تواند مطرح باشد؟

– باز شدن يا شل شدن بخيه‌ها

– افزايش فشار داخل چشمي

– التهاب داخل چشمي

– تشکيل آبسه در محل بخيه‌ها

– عفونت قرنيه پيوندي

– بازگشت بيماري زمينه‌اي روي پيوند (مثلاً تبخال چشمي يا ديستروفي‌هاي قرنيه)

– در صورت وجود علايم رد پيوند چه اقداماتي لازم است؟

– در صورت بروز رد پيوند، هر چه درمان سريعتر و در مراحل ابتدايي تر شروع شود احتمال موفقيت و کنترل رد پيوند بيشتر مي‌شود. لذا بايد بيمار با مشاهده علايم رد پيوند هر چه سريعتر به پزشک معالج مراجعه نمايد تا با شروع قطره‌هاي استروييدي مثل بتامتازون يا پردنيزولون و در صورت لزوم استروييدهاي خوراکي، درمان صورت گيرد تا قرنيه مجدداً شفاف شود.

– احتمال موفقيت پيوند قرنيه چقدر است؟

– در مورد پيوند قرنيه در فردي با ريسک پايين (عدم وجود عوامل خطر مثل پيوندهاي ناموفق قبلي، وجود عروق خوني روي قرنيه و…) و انجام يک عمل بدون عارضه، احتمال موفقيت و شفاف بودن قرنيه طي 5 سال از عمل و با کمک قطره‌هاي موضعي استروييدي، بيش از 95 درصد گزارش شده است.

– علت موفقيت بالاي پيوند قرنيه چيست؟

– علت ميزان بالاي موفقيت پيوند قرنيه، مصون بودن نسبي قرنيه از دسترسي سيستم ايمني بدن است که به دلايل زير حاصل مي‌شود.

– عدم وجود عروق خوني در قرنيه

– عدم وجود سيستم لنفاوي در قرنيه

– وجود طيفي از فاکتورهاي تنظيم کننده ايمني که مانع فعال شدن کمپلمان‌ها و سلول‌هاي ايمني مي‌شوند.

– وجود فاکتورهايي که سلولهاي فعال شده ايمني را از بين مي‌برند (مثل FAS ligand)

– حضور خيلي کم آنتي‌ژن‌هاي بدن در قرنيه

– آیا قبل از پیوند قرنیه لازم است از نظر تطابق گروه خونی و غیره بین گیرنده و دهنده قرنیه بررسی انجام گردد؟

بر خلاف سایر اعضاء بدن، در پیوند قرنیه نیازی به بررسی گروه خونی ویا بررسی سازگاری بافتی بین فرد دهنده و گیرنده وجود ندارد.

چه مدت پس از عمل پيوند قرنيه، لازم است از قطره‌هاي چشمي استفاده شود؟

طول مدت مصرف قطره‌هاي چشمي معمولاً 3 تا 4 ماه پس از عمل مي‌باشد ولي بسته به نظر پزشک ممکن است اين زمان تغيير کند. از مصرف خودسرانه داروها جداً خودداري کنيد.

آيا لازم است قطره‌ها در زمان خواب نيز چکانده شوند؟

در فواصل خواب (6-5 ساعت) لازم نيست براي چکاندن قطره از خواب بيدار شويد ولي بهتر است اين مساله را از پزشک خود سوال کنيد.

طريقه صحيح ريختن قطره را توضيح دهيد.

در حالت خوابيده يا نشسته روي صندلي، سر خود را به عقب خم کنيد پلک پايين را به پايين کشيده و با فشار دادن قطره چکان، يک قطره از دارو را داخل چشم بچکانيد. توجه داشته باشيد که بيش از يک قطره در چشم جا نمي‌گيرد و زيادي آن از چشم خارج شده و باعث تحريک پوست و اطراف پلک مي‌شود.

عکس وردabout:blankتصویریک تصویر بارگذاری نمایید، یکی را از کتابخانهٔ رسانه انتخاب نمایید، یا یکی را با نشانی اینترنتی اضافه نمایید.بارگذاریکتابخانه پرونده‌های چندرسانه‌ایگذاشتن از نشانی

بعد از چکاندن قطره مدتي (40-30 ثانيه) پلک چشم را بسته نگه داريد و از پلک زدنهاي شديد خودداري کنيد تا قطره بتواند جذب شود.

موقع چکاندن قطره بايد مواظب باشيد که ظرف قطره (قطره چکان) خيلي به چشم نزديک نشود زيرا باعث مي‌شود که اولاً قطره با مژه‌ها و پلک چشم، تماس حاصل کرده و آلوده شود و ثانياً ممکن است نوک آن با سطح قرنيه تماس پيدا کرده و باعث خراش يا زخم قرنيه شود، چون قرنيه فاقد حس مي‌باشد.

– عامل ایجاد بینایی چه میباشد؟

عامل ایجاد بینایی بازگشت نور از اشیاء و درک آن توسط مرکز بینایی در مغز میباشد. دیدن توسط امواج مرئی حاصل می شود.

پس از انجام پيوند قرنيه، از مصرف چه غذاهايي بايد پرهيز شود؟

رژيم غذايي خاصي پس از عمل توصيه نمي‌شود.

نماز خواندن پس از عمل چگونه بايد باشد؟

نماز خواندن از روز عمل با تيمم در مکاني بدون گرد و خاک بلامانع است ولي 3 تا 5 روز اول بعد از عمل از سجده کردن طولاني خودداري کنيد و مهر را با دست به پیشانی نزدیک کنید.

چه زمان پس از عمل مي‌توان حمام کرد؟

زمان حمام کردن را حتماً از پزشک خود سوال کنيد. اگر عمل پيوند قرنيه با عارضه‌اي توام نباشد، بعد از روز سوم مي‌توانيد حمام کنيد ولي موقع شستشوي سر و صورت بايد چشمها را بسته نگه داشته و به هيچ وجه به پلک‌ها فشار نياوريد.

چه مدت پس از عمل مي‌توان اعمال زناشويي را انجام داد؟

اعمال زناشويي حدود يک هفته پس از عمل بلامانع است.

آيا مي‌توان بعد از عمل، مسافرت با هواپيما داشت؟

بعد از عمل مسافرت با هواپيما يا هر وسيله ديگري بلامانع است. در فرودگاه از گذاشتن شيلد (محافظ) بر سطح چشم خودداري شود تا جهت پرواز شما مانعي ايجاد نشود.

آيا مي‌توان بعد از عمل، تلويزيون تماشا کرد؟

مطالعه، تماشاي تلويزيون، کار کردن با کامپیوتر و فعاليتهاي عادي زندگي که توام با فعاليت شديد جسماني نباشد. همچنين خوابيدن به سمت چشم عمل شده بلامانع است.

آيا بلند کردن اشيا بعد از عمل ممنوع است؟

بلند کردن اشيا و جابه‌جايي اجسام در حد متعارف پس از عمل بلامانع است.

چه زمان بعد از عمل، بخيه‌ها کشيده خواهد شد؟

بسته به نوع بخيه‌ها، از 4 تا 18 ماه بعد از عمل بخيه‌ها برداشته مي‌شوند. تنها در شرايط خاص ممکن است بخیه ها تا چند سال در چشم باقي بمانند.

– آيا مي‌توان تمام چشم را پيوند زد؟

– خير، تنها قرنيه چشم را مي‌توان از فردي به فرد ديگر پيوند زد.

– چه کساني مي‌توانند قرنيه خود را اهدا کنند؟

– هر کسي مي‌تواند قرنيه خود را اهدا کند. نکته جالب توجه در مورد قرنيه اين است که هر کسي مي‌تواند يک اهداکننده بين المللي باشد. نيازي به همسان سازي گروه‌هاي خوني نيست. سن دهنده خيلي اهميتي ندارد. رنگ چشم و اين که ديد فرد دهنده در چه حدي باشد، هيچ کدام در اهدا قرنيه اهميتي ندارد. به غير از افرادي که از عفونت‌ها يا بيماريهاي مسري خاصي مثل ايدز و هپاتيت رنج مي‌برند، ساير افراد و اغلب افراد جامعه مي‌توانند قرنيه خود را اهدا کنند.

– آيا قرنيه قابل خريد و فروش است؟

– خير. خريد و فروش قرنيه کاملاً غيرقانوني است و انجام نمي‌شود. قرنيه تنها از طريق بانک چشم و از قرنيه افراد اهداکننده که فوت شده‌اند تهيه مي‌گردد.

– آيا اهدا قرنيه، در ظاهر متوفي اثر خواهد گذاشت؟

– خير. دقت فرواني به عمل مي‌آيد تا ظاهر فرد دهنده تغييري نکند و اين کار با احترام کامل صورت مي‌گيرد. پس از برداشتن بافت اهدا شده، پروتز چشمي گذاشته مي‌شود و چشم‌ها بسته مي‌شوند و از نظر ظاهري به هيچ عنوان قابل تشخيص نخواهد بود.

– چه زماني مي‌توان قرنيه فرد متوفي را جدا کرد؟

– هر چه سريعتر اين کار انجام شود بهتر خواهد بود ولي حداکثر بايد طي 24 ساعت پس از فوت، قرنيه جدا شود تا سلولهاي قرنيه، سلامتي و عملکرد خود را از دست ندهند.

– قرنيه مصنوعي چيست؟

– قرنيه مصنوعي يا کراتوپروستز شامل برداشتن کامل قرنيه و جايگزيني آن با يک قرنيه مصنوعي است. شايعترين مدلي که در حال حاضر استفاده مي‌شود، کراتوپروستز بوستون مي‌باشد که شامل يک قسمت اپتيکي ساخته شده از پلاستيک ويژه‌اي است که اين قسمت در درون يک قرنيه فيکس مي‌شود و سپس قرنيه پيوندي همراه با اين قسمت اپتيکي، جايگزين قرنيه خود بيمار مي‌شود. به علت ريسک و عوارض بالاي اين عمل در حال حاضر، تنها در مواردي که امکان انجام پيوند از قرنيه انساني وجود نداشته باشد اين عمل انجام مي‌شود. اين عمل در مواردي مثل کساني که چندين پيوند ناموفق قرنيه داشته‌اند، يا افرادي که بيماري شديد و اختلال سطح قرنيه دارند مثل سندرم استيونس جانسون و يا پمفيگوييد چشمي يا سوختگي‌هاي شديد شيميايي داشته‌اند، انجام مي‌شود. اين عمل معمولاً در بيماري که هر دو چشم ديد بسيار پاييني دارند و فاکتورهاي ذکر شده قبلي را نيز دارند، انجام مي‌گردد. بايد توجه داشت اين عمل طول عمر چندان طولاني نخواهد داشت و مهمترين عارضه آن پيدايش عفونت پس از عمل است.

-محل برداشت قرنیه کجاست؟

در تهران این کار با رضایت بازماندگان در محل بهشت زهرا انجام می گیرد.

-مراقبت از پیوند تا کی لازم است؟

مراقبت از پیوند تا آخر عمر ضروری است.